Spektakël në qiell, shiu meteorik Lyrids arrinë kulmin të Premten

Një nga reshjet më të vjetra të meteorëve të njohur do të zbukurojnë qiellin e natës këtë javë – që përkon me festimin e planetit tonë të njohur si Dita e Tokës. Nuk ka pasur një shi meteorësh prej muajsh, dhe shiu i Lyrid shënon fundin e thatësirës.

Këtë vit, shiu i meteorëve Lyrid arrin kulmin gjatë natës më 22 Prill. Ky shi ka një pikë më të kufizuar se të tjerët, që do të thotë se shikuesit e qiellit nuk do të kenë të gjithë muajin për të pa këtë spektakël.

Ç’ka janë Lyridet?

Shiu i meteorëve Lyrid ndriçon qiellin e natës çdo vit nga 15 deri më 29 Prill, ndërsa fenomeni vjen për shkak të mbetjeve të kometës 1861 G1 Thatcher, të cilat digjen në atmosferën e tokës duke prodhuar “fishekzjarrë”. Kometa ka kaluar për herë të fundit përmes sistemit të brendshëm diellor në vitin 1861 – dhe nuk do të kthehet deri në vitin 2276 për shkak të orbitës së saj 415-vjeçare.

Ka të dhëna të shfaqjes spektakolare të dritës që daton rreth 2700 vjet më parë, duke e bërë atë si një nga shirat më të vjetër të njohur të meteorëve. Sipas NASA-s, shiu Lyrid u regjistrua për herë të parë në Kinë në vitin 687 para erës sonë.

Meteorët Lyrid duket se rrezatojnë nga konstelacioni Lyra Harp, i vendosur pranë yllit të mirënjohur Vega, duke i dhënë edhe emrin këtij shiu.

Meteorët gjatë këtij shiu konsiderohen me shpejtësi mesatarisht të shpejtë, duke lëvizur në atmosferën e Tokës me shpejtësi rreth 170.000 km/h. Ata janë të njohur për shpejtësinë dhe shkëlqimin e tyre – megjithëse shikuesit nuk duhet të presin që ata të jenë aq të shkëlqyeshëm sa meteorët gjatë shiut të famshëm të Perseidëve në Gusht.

Megjithatë, rreth 25% e meteorëve Lyrid lënë një “tren pluhuri të ndezur” të vazhdueshëm që shkëlqen për disa sekonda pasi ata kanë kaluar tashmë.

Është e mundur që shiu Lyrids të shfaqë shpërthime spektakolare prej 100 meteorësh në orë. Shira të dendur ndodhën në Greqi në vitin 1922, Japoni në vitin 1945 dhe SHBA në vitin 1982.

Por në një vit normal, një shikues mund të presë të shohë 10-20 meteorë në orë në hemisferën veriore dhe 1-2 në orë në hemisferën jugore, në kushte normale të motit.

Kur dhe ku duhet t’i shikoni Lyrids

Shiu meteorësh Lyrids parashikohet të arrijë kulmin të Premten, më 22 Prill.

Një orë para mesnatës, megjithatë, para se hëna të jetë shumë e lartë në qiell, mund të jetë koha më e mirë për zbulimin e yjeve. Por pavarësisht se ku jeni në Tokë, koha më e mirë për të dalluar shumicën e shirave të meteorëve është nga mesnata deri në agim.

Nëse shikoni drejtpërsëdrejti qendrën – pika nga ku duket se vijnë meteorët, e cila do të jetë në yjësinë e Lyrës – yjet që gjuajnë do të jenë të shkurtër. Për të parë meteorë më të gjatë dhe më spektakolar, është më mirë të shikoni më larg saj.

Si gjithmonë, është më mirë të largoheni nga dritat e forta të qytetit dhe të shikoni shirat e meteorëve në një hapësirë ​​të hapur. Megjithatë, në këtë rast mund të jetë e dobishme të mbuloni sytë nga shkëlqimi i hënës duke përdorur një pemë ose ndërtesë të vogël. Jepuni syve tuaj 30 minuta për t’u përshtatur me errësirën.

Sërish kjo ngjarje e bukur mund të dështojë, pasiqë në natën mes së Premtes dhe të Shtunes, priten vranësira dhe reshje lokale shiu. /MeteoKosova/